Vrijwillige stopzetting van varkensstallen met een impactscore hoger dan 0,5%

Afgelopen dagen is er heel wat bewogen in de Vlaamse landbouwsector. Niet alleen kwamen een aantal landbouw- en milieuorganisaties met een nieuw mestakkoord voor MAP 7 op te proppen, ook de Vlaamse regering slaagde erin om een akkoord te sluiten over stikstof. Daarbovenop keurde de Europese Commissie de vrijwillige uitkoopregeling voor varkenshouders goed. Dit betreft een vergoeding die kan aangevraagd worden door varkenshouders die een exploitatie hebben waarvan de impactscore hoger is dan 0,5%. Concreet kunnen deze bedrijven een stopzettings- en een sloopvergoeding voor de betrokken stallen en erfverharding aanvragen. Landbouwers kunnen kiezen of zij geheel of gedeeltelijk instappen in deze regeling. Met andere woorden is het dus mogelijk om binnen één bedrijf voor een varkensstal een vergoeding aan te vragen en in een andere varkensstal nog steeds varkens te houden. Omdat de overheid hiervoor een beperkt budget heeft aangesteld, zullen landbouwbedrijven met de hoogste impactscore voorrang krijgen. Indien de landbouwer in kwestie ook een sloopvergoeding aanvraagt, heeft hij een grotere kans om geselecteerd te worden omdat ze deze impactscore dan dubbel tellen.

Voorwaarden

Vorige week vrijdag (10 maart 2023) heeft de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) een mail hierover verstuurd. Ze hebben deze mail verstuurd naar alle varkenshouders die een exploitatie hebben waarvan de ingeschatte impactscore hoger is dan 0,5% o.b.v. de mestbankaangiftegegevens van 2021. Een exploitatie hebben waar varkens gehouden worden en waarbij de impactscore hoger is dan 0,5% zijn de twee belangrijkste voorwaarden om in aanmerking te komen voor deze vrijwillige uitkoopregeling. Als jij als varkenshouder geïnteresseerd bent om in te stappen in deze regeling, maar je hebt geen e-mail gekregen, kan je mogelijks toch in aanmerking komen. De VLM berekent de impactscore namelijk o.b.v. de mestbankaangiftegegevens van 2021. Je kan ook zelf jouw impactscore (laten) berekenen. Dit gebeurt met behulp van de impactscoretool o.b.v. de actueel geldende milieuvergunningstoestand. Als daaruit blijkt dat de impactscore hoger is dan 0,5%, kom je ook in aanmerking voor de stopzettingsregeling. 

Daarbovenop zijn er nog een aantal voorwaarden waaraan je moet voldoen. De stal of stallen moeten gedurende vijf jaar voor de aanvraag van deze vergoeding onafgebroken benut zijn en je moet er nog steeds varkens in kunnen houden. Je moet voldoende nutriëntenemissierechten hebben voor het aantal varkens waarvoor je de stopzettingsvergoeding aanvraagt en je moet tussen 2017 en 2021 steeds voldaan hebben aan de aangifteplicht voor de stal en exploitatie. Ook mag het landbouwbedrijf dat hoort bij de exploitatie niet in financiële moeilijkheden zitten of vallen onder de categorie van grote ondernemingen. 

Vergoeding

De vergoeding voor de vrijwillige stopzetting van varkensstallen bestaat uit een vergoeding voor het stopzetten van de varkensstallen (stopzettingsvergoeding) en een vergoeding voor de sloop van de varkensstallen en/of het verwijderen van de erfverharding (sloopvergoeding). 

Stopzettingsvergoeding

De stopzettingsvergoeding is afhankelijk van de dieraantallen per diercategorie van het productiejaar 2021 en de leeftijd van de aangevraagde stallen. De dieraantallen per diercategorie worden berekend  o.b.v. de mestbankaangifte in het productiejaar 2021. 

Het bedrag voor beren en zeugen (incl. biggen met een gewicht kleiner dan 7 kg) bedraagt tussen de €362/dier en €838/dier. Voor de dierencategorieën ‘andere varkens van 20 tot 110 kg’ en ‘andere varkens van meer dan 110 kg’ zal het bedrag per dier tussen de €53 en €151 schommelen. De laatste diercategorie ‘biggen met een gewicht van 7 tot 20 kg’ krijgt een bedrag per dier toegekend tussen de €16 en €44 per dier.

Sloopvergoeding

De sloopvergoeding bedraagt voor de stallen €40/m² en voor de erfverharding €8/m². 

Gevolgen

Voordat je instapt in deze uitkoopregeling, zorg ervoor dat je op de hoogte bent van alle gevolgen die hierbij horen. Hieronder worden een aantal van deze gevolgen aangekaart. Deze gaan in van zodra je het aanbod van de vergoeding voor de stopzetting hebt aanvaard en een aanvraag hebt ingediend voor de uitbetaling van de stopzettingsvergoeding.

Stopzettingsvergoeding

In de stop te zetten stallen mag je geen varkens, rundvee, pluimvee, paarden, pony’s, schapen, geiten of konijn meer houden. De stalinrichting moet verwijderd worden. Ook mag je de activiteit ‘houden van varkens’ niet op een andere locatie hervatten. Verder zal de vergunning van deze exploitatie moeten aangepast worden en zal voor deze exploitatie nooit meer een vergunning kunnen aangevraagd worden die leidt tot een verhoging van de ammoniakemissies. Ten slotte worden de nutriëntenemissierechten geannuleerd en zal je ook de regelgeving over zonevreemde functiewijziging van stallen moeten naleven.

Sloopvergoeding

Bij het aanvragen van een sloopvergoeding is de opmaak van een sloopopvolgingsplan verplicht. De stal of stallen zullen volledig gesloopt moeten worden. Dus ook de kelders en funderingen moeten gesloopt worden, waarbij je eerst correct de mest wegvoert. Nadien moet ook het terrein geëffend worden op maaiveldniveau.

Aanvragen

Momenteel kan je nog geen aanvraag indienen. Deze wordt pas opengesteld van zodra de Gegevensbeschermingsautoriteit haar akkoord heeft gegeven. Hiervoor is er een termijn tussen 15 en 60 dagen wettelijk bepaald. Van zodra deze uitkoopregeling wordt opgesteld, hebben landbouwers 30 dagen te tijd om een aanvraag in te dienen.

Mocht je geïnteresseerd zijn om in te stappen in deze uitkoopregeling, raden wij jou aan om alvast de nodige voorbereidingen te treffen. Bereken de impactscore van jouw bedrijf of laat deze berekenen. Als jijzelf niet de enige betrokken partij bent, bespreek deze stopzettingsregeling dan met alle andere betrokken partijen (exploitant, houder van de NERs, houder van de milieu- of omgevingsvergunning, eigenaar, mede-eigenaar, …). Verzamel of vraag alle vergunningen op van de exploitatie. En ten laatste, als jij advies of begeleiding wil voor deze uitkoopregeling, bespreek dit dan tijdig met jouw adviseur!

Heb je vragen of wil je de nodige begeleiding? Contacteer een DLV-adviseur!