Toekomstig verbod koelinstallaties met koelmiddelen met GWP ≥ 2500

Koelinstallaties met zwaardere koelgassen worden vandaag de dag al geweerd in de industrie, en binnen enkele jaren zullen deze ook uit dienst moeten worden genomen in de landbouw. Wat moet je weten als je beschikt over zo’n koelinstallatie?

Koelinstallaties in de wetgeving

De voorwaarden voor de uitbating van koelinstallaties (incl. luchtconditioneringsinstallaties en warmtepompen die een koelsysteem bevatten inbegrepen) zijn opgenomen in VLAREM 2.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds koelinstallaties die gebruik maken van ozonlaag afbrekende stoffen en/of gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen) en anderzijds koelinstallaties waar andere koelmiddelen worden gebruikt. Voor ozonlaag afbrekende stoffen en F-gassen, waarvoor belangrijke milieudoelstellingen gelden, is een belangrijk pakket bijkomende reglementering voorzien dat gericht is op het beperken van de lekverliezen van deze stoffen. Voor andere koelmiddelen is de reglementering veel minder gedetailleerd en is ze gericht op een goede bouw en opstelling van de installaties, op een goed en regelmatig onderhoud en op de terugwinning van koelmiddelen bij aftappen en buitengebruikstelling van installaties. Ook deze maatregelen zijn in belangrijke mate gericht op het beperken van de lekverliezen.

De indeling van de koelinstallaties was vroeger enkel gebaseerd op de totale drijfkracht van de installatie. Dit vertelde echter niks over de milieu-impact van het gebruikte koelmiddel, en met name de koelmiddelen die vallen onder de verordening 517/2014 inzake F-gassen. In deze verordening spreekt men over ton CO2 equivalenten (TCE). TCE of GWP= Global Warming Potential is een aanduiding van de opwarmingskracht t.o.v. CO2 over 10 jaar. Hoe groter de GWP-waarde hoe schadelijker het koelgas.

Daarnaast worden in koelinstallaties nog diverse andere koelmiddelen gebruikt, namelijk:

• natuurlijke koelmiddelen (zoals ammoniak = R717 of CO2) die weinig of geen belasting opleveren voor het milieu;

• HCFK = gechloreerd en gefluoreerd koelmiddel (R22) die belastend zijn voor de ozonlaag;

• en HFK = chloorvrij gefluoreerd koelmiddel (R134a, R404a, R407c, R410a, R507) die erg belastend zijn voor opwarming aarde (broeikasgas).

Sinds 1 oktober 2019 werd de VLAREM indelingslijst aangevuld, hierdoor worden koelinstallaties met een TCE >2000 ton ingedeeld.

Koelmiddelen nu en in de toekomst

De Europese wetgeving is gebaseerd op een 3-sporenbeleid.

1. Ten eerste de vermindering van het gebruik van koelmiddelen. Deze selectie gebeurt op basis van TCE of GWP. De wetgeving stimuleert het gebruik van milieuvriendelijke koelmiddelen.

2. Ten tweede het verbod op het gebruik van koelmiddelen die een grote GWP of CO2 uitstoot hebben.

3. Ten derde het verplicht onderhoud en de controle van deze koelinstallaties.

Beschik jij over een koelinstallaties, klimaatregelings- of warmtepompapparatuur? Dan dien je ook rekening te houden met onderstaande voorwaarden:

• Sinds 2015 zijn er strengere eisen voor HFK’s met een grotere opwarmingskracht GWP.

• Vanaf 1 januari 2020 zullen er beperkingen zijn voor HFK’s met een grotere opwarmingskracht GWP dan 2500.

• De hoeveelheid koelmiddelvulling wordt niet meer in kilogrammen uitgedrukt, maar in CO2-equivalent!

Daarnaast zijn er ook enkele beperkingen voor het op de markt brengen van koelinstallaties:

• Sinds 1 oktober 2015 mag HFK enkel nog verkocht worden aan gecertificeerde koeltechnische bedrijven.

• Vanaf 1 januari 2020 komt er een verbod op het gebruik van koelmiddelen met een GWP van 2500 of meer, en  voor de service of het onderhoud van koelapparatuur met een hoeveelheid koelmiddelvulling van 40 ton CO2-equivalent of meer.

• Tot 31 december 2029 mag er wel nog gerecycleerd of geregenereerd koelmiddel met GWP > 2500 worden bijgevuld in bestaande koelinstallaties.

Let op!

Aangezien de industrie reeds aan het anticiperen is op de uitfasering van koelmiddelen met een GWP > 2500, zijn deze koelmiddelen nu frequent en tegen een democratische prijs te verkrijgen. Dit koelmiddel zal nog mogen worden gebruikt bij herstellingen, maar niet meer bij nieuwe installaties.

Door de vervanging van deze installaties, zou de kostprijs van HFK’s met hoge GWP waarde sterk kunnen stijgen in de komende jaren. Laat je dus steeds goed adviseren voor de aankoop van een koelinstallatie, dit met de komende uitfasering van bepaalde gassen in gedachten.

Wens je meer info over dit thema? Contacteer een DLV-adviseur.