Heb je een milieuvergunning nodig voor het houden van dieren?

Soms definieert de Vlaamse milieuwetgeving het houden van dieren als een ‘hinderlijke inrichting’. Het label ‘hinderlijk’ wordt bepaald aan de hand van het aantal standplaatsen voor de dieren. Wanneer je bovendien een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt voor het houden van je dieren, dan is deze maar geldig als ook de corresponderende milieuvergunning in orde is en omgekeerd. Dit betekent echter niet dat elke dierenhouder per definitie een milieuvergunning nodig heeft. We zetten voor jou de verschillende verplichtingen op een rijtje.

Het gebied waarin je dieren houdt is belangrijk

Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw maakt de overheid gewestplannen op. Deze geven het Belgische grondgebied verschillende kleuren. De legende achter deze kleuren vertelt je voor welke activiteiten een bepaald gebied in hoofdzaak is voorzien. Rood staat bijvoorbeeld voor woongebied, rood gearceerd voor woongebied met landelijk karakter, geel voor het agrarisch gebied, groen voor natuurgebied. Het VLAREM, het Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunning, bepaalt hoeveel dieren je in een bepaald gebied mag houden met en zonder milieuvergunning. Het baseert zich voor deze indeling op de gewestplannen. Om te weten of je een milieuvergunning nodig hebt, bekijken we dus eerst de ligging van de site waar je dieren houdt. Daarna bekijken we de indeling in het VLAREM. Hieronder volgt een overzicht van de meest courante opties (kippen, eenden, struisvogels, paarden, schapen, geiten, herten, konijnen, pelsdieren, katten en honden bij een niet-professionele activiteit:

Deze indeling is gebaseerd op het aantal plaatsen dat voorzien is voor dieren. Ligt er bijvoorbeeld voor paarden een stal met acht boxen in een woongebied, dan is er milieuvergunning van klasse twee nodig. Zelfs al staan er bij normale uitbating maar vier paarden in de stal. De vergunningverlenende overheid houdt rekening met het aantal standplaatsen dat aanwezig is. Ook de eigendomstitel van de dieren is van geen belang voor de milieuvergunning. Een paardenstal met vijftien boxen in een woongebied met landelijk karakter heeft dus altijd een milieuvergunning van klasse twee nodig, zelfs als staan er maar acht eigen paarden in de stal en zijn de rest pensionpaarden. Dit is logisch omdat het VLAREM de hinder van een exploitatie naar zijn omgeving inschat. Of de dieren dan eigendom zijn of niet, heeft geen belang. In het aanvraagdossier van de milieuvergunning moeten bovendien nog een aantal andere rubrieken opgenomen worden, zoals de mestopslag, het stallen van voertuigen, de opslag van stookolie … Deze zijn bedrijfsafhankelijk en worden bijgevolg geval per geval bekeken. In bepaalde gevallen moeten grondwaterwinning en manègeactiviteiten ook milieuvergund worden.

Het VLAREM schrijft ook een aantal voorwaarden voor. Bijvoorbeeld voor de mestopslag van vaste mest dient onder andere de ondergrond van ondoordringbaar materiaal vervaardigd te zijn, omwald te worden met drie muren en moeten de mestsappen opgevangen kunnen worden.

Een milieuvergunning voor altijd?

Het is de gemeente die een milieuvergunning van klasse twee moet beoordelen. Heb je een dossier ingediend en is het volledig en ontvankelijk verklaard, dan kan je binnen de drie en een halve maand een beslissing verwachten. De gemeente heeft wel de mogelijkheid om de dossiertijd één keer te verlengen met anderhalve maand. Dit kan gebeuren wanneer er onduidelijkheden zijn in het dossier en er meer tijd nodig is om de haalbaarheid te onderzoeken. Informeer zeker tussentijds eens bij de gemeente of alles goed verloopt. Zo vermijd je een onverwachte weigering en kan je nog bijkomende informatie aanleveren indien nodig.

Heeft de gemeente een uitspraak gedaan en is deze positief, dan krijg je in principe een milieuvergunning voor twintig jaar. Er kunnen echter ook kortere vergunningstermijnen vastgelegd worden. Bovendien mag de gemeente bijkomende bijzondere voorwaarden opleggen. Controleer dus steeds de inhoud van de vergunning wanneer je ze ontvangt.

Wordt je milieuvergunning klasse twee geweigerd of ben je niet akkoord met opgelegde bijzondere voorwaarden, dan kan je in beroep gaan bij de provincie binnen de dertig dagen.

Laat je milieuvergunning niet vervallen

Het is mogelijk dat je door omstandigheden je milieuvergunning niet kan opstarten. Bijvoorbeeld omdat er nog geen NER’s (NutriëntenEmissieRechten) aanwezig zijn voor de exploitatie. Meestal is dit drie jaar nadat zowel de bouw- als milieuvergunning verleend zijn. Overschrijd je deze termijn, dan vervalt de vergunning. Ben je wel gestart, maar is er een tussentijdse periode waarin je meer dan twee jaar niet exploiteert? Ook dan vervalt de milieuvergunning. Na brand of ontploffing die veroorzaakt wordt door de exploitatie zelf, is je milieuvergunning eveneens vervallen. Na bewezen brandstichting blijft je milieuvergunning wel behouden.

De toezichthoudende overheid heeft bovendien de mogelijkheid om de milieuvergunning te schorsen of op te heffen wanneer de voorwaarden voor de exploitatie niet gevolgd worden. Dit kan bijvoorbeeld wanneer er overmatige hinder voor de omgeving veroorzaakt wordt. Een haalbaar en goed doordacht concept van je site om dieren te houden is dus niet alleen belangrijk om een milieuvergunning te bekomen maar eveneens om ze te behouden.