Captatie uit onbevaarbare waterlopen

Op 7 mei 2021 keurde de Vlaamse Regering een eerste uitvoeringsbesluit bij de wet op de onbevaarbare waterlopen d.d. 1967 goed. Hierin werd besloten dat sinds 1 januari 2022 het onttrekken van water uit onbevaarbare waterlopen geregistreerd moet worden. 

Meldingsplicht 

Voor het tijdelijk onttrekken van water uit onbevaarbare waterlopen en publieke grachten is er een meldingsplicht vereist aan de bevoegde waterbeheerder. Deze melding moet aangevraagd worden via het e-loket. De melding moet minimaal 48u voor de onttrekking aangevraagd worden. Eens de aanvraag is goedgekeurd door de waterbeheerder wordt er een onttrekkingsticket opgestuurd. Dit ticket is maximaal 1 maand geldig.

Een aantal handelingen zijn vrijgesteld van de meldingsplicht op voorwaarde dat het onttrokken debiet minder dan 500 m³/jaar bedraagt. Onder deze handelingen verstaan we: weidepompen gebruiken als drinkwater voor dieren, spuittoestellen vullen voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op voorwaarde dat er geen risico is op puntverontreiniging, water-of aalton van maximaal 10 m³ vullen, zonnepomp voor weidevogels en de pompen voor veedrinkpoelen.

Permanente onttrekking

Voor het permanent onttrekken van water met een vaste constructie moet er een machtiging aangevraagd worden. Dit dient tevens te gebeuren via het e-loket Wateronttrekking. 

In vele gevallen is hiervoor ook een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen vereist. 

Debietmetingssystemen en registratieplicht

Het onttrokken debiet moet verplicht gemeten en geregistreerd worden. Een aantal handelingen zijn terug vrijgesteld van een debietmetingssysteem, wanneer het onttrokken debiet minder dan 500 m³/jaar bedraagt, namelijk: onttrekking bestaande uit een weidepomp als drinkwater voor dieren, een onttrekking om een spuittoestel te vullen om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, een onttrekking om een water- of aalton van maximaal 10 m³ te vullen, een onttrekking met behulp van een pomp om een of meerdere haspels te voeden met een effectief debiet kleiner dan 10 m³/u, zonnepompen voor weidevogels en pompen voor veedrinkpoelen. 

Voor onttrekkingen die zijn onderworpen aan de meldingsplicht dient het debiet geregistreerd te worden binnen de 15 dagen na het einde van de onttrekkingsperiode. Voor een onttrekking die wordt uitgevoerd met een water- of aalton groter dan 10 m³, moet je het aantal tonnen doorgegeven.

Bij onttrekkingen waarvoor een machtiging vereist is, moet het debiet jaarlijks voor 15 maart doorgegeven worden.

E-loket Wateronttrekking

Via het e-loket Wateronttrekking moet de melding of machtiging aangevraagd worden. Op de kaart kan je aanduiden uit welke waterloop je water wenst te onttrekken. Vervolgens moet je nog verdere gegevens aanleveren o.a. de hoeveelheid water, informatie over de pomp en de debietmeter of de waterton, en de toepassing waarvoor het water zal gebruikt worden. 

In periodes van droogte en waterschaarste kunnen er onttrekkingsverboden ingesteld worden. Het onttrekkingsticket wordt dan tijdelijk geschorst. Ook kunnen er preventief verboden en beperkingen ingesteld worden voor kwetsbare waterlopen.  

Captatievergunning 

Een captatievergunning is nog steeds vereist voor het onttrekken van water uit bevaarbare waterlopen. Wanneer de hoeveelheid water die je jaarlijks wil onttrekken kleiner is dan 500 m³/jaar, volstaat een melding aan de bevoegde waterwegbeheerder via het e-loket van de Vlaamse Waterweg nv. Dit moet jaarlijks opnieuw gemeld worden. Wanneer de hoeveelheid opgepompt water uit kanalen, bevaarbare waterlopen en havendokken meer dan 500 m³ per jaar bedraagt, ben je vergunningsplichtig. Hiervoor moet er een vergunning aangevraagd worden bij de waterwegbeheerder. Dit moet jaarlijks hernieuwd worden door de betaling van een retributie.  De gebruikte hoeveelheid water moet gemeten worden via een apart debietmetingssysteem.

Permanente onttrekkingsverboden

Om een aantal ecologisch zeer kwetsbare waterlopen en hun stroomgebieden te beschermen, zijn er gebieden waar er een permanent onttrekkingsverbod geldt. Je vindt deze gebieden hier terug op de interactieve kaart. Daarnaast kan de gouverneur in extreem droge periodes extra beperkingen opleggen voor het gebruik van andere oppervlaktewateren.